Xenopus laevis
- Szczegóły
- Kategoria: X
Żaba szponiasta, platana, żaba platana (Xenopus laevis)Pochodzenie: zamieszkuje rozległe obszary Afryki na południe od Sahary, została też z powodzeniem introdukowana w wodach Kalifornii.
Wielkość: samice dorastają do 12 cm długości, samce do 8 cm.
Akwarium: dla płazów tych należy przeznaczyć oddzielne akwarium o pojemności ok. 100 l, najlepiej płytkie (poziom wody powinien wynosić ok. 20 cm) o możliwie dużej powierzchni dna (np. 100x50 cm). Na dnie powinna znaleźć się cienka warstwa piasku lub żwiru. W charakterze dekoracji umieszczamy na nim kilka otoczaków oraz duże fragmenty drewna. Dobrze jest, jeśli niektóre z nich wystają ponad wodę, bowiem żaby te bardzo lubią w charakterystyczny sposób opierać się o nie podczas oddychania. Umieszczanie w zbiorniku roślin raczej mija się z celem. Żaby wprawdzie ich nie zjedzą, ale, intensywnie pływając, w krótkim czasie po prostu je zniszczą (ew. polecić można np. stosunkowo odporne duże kryptokoryny, które najlepiej posadzić w niewielkich, obłożonych kamieniami doniczkach). Akwarium należy wyposażyć w bardzo wydajny, ale dość delikatnie pracujący filtr. Trzeba je też oświetlić. Ogrzewanie najczęściej nie jest konieczne, chyba, że zbiornik stoi w wyjątkowo chłodnym pomieszczeniu. Woda: temperatura powinna latem utrzymywać się na poziomie 20-30°C, zimą dobrze jest obniżyć ją na kilka tygodni do ok. 12-16°C. Pozostałe parametry - bez większego znaczenia. Ponieważ żaby silnie brudzą wodę i są dość wrażliwe na zatrucia, należy dokonywać regularnych podmian w ilości nawet 50% zawartości zbiornika tygodniowo.
Charakterystyka: najlepiej pielęgnować je w grupie złożonej z 10-12 osobników. Nie należy próbować łączyć ich z małymi rybami, bowiem te ostatnie szybko zostałyby zjedzone.
Opis: ciało stosunkowo krępe i masywne, rozszerzające się ku tyłowi z niewielką, ostro zakończoną głową i charakterystycznie osadzonymi na jej czubku (osobliwość wśród żab) małymi oczami. Pod każdym okiem znajdują się krótkie „czułki” będące prawdopodobnie szczątkowymi pozostałościami narządów dotykowych. Na bokach tułowia mieści się, podobnie jak u ryb, linia boczna w postaci dwóch rzędów frędzelkowatych tworów. Przednie nogi są małe i słabe, zaś tylne – stanowiące napęd – długie i potężnie umięśnione. Ich długie palce (jest ich pięć) spięte są szerokimi błonami pławnymi, przy czym trzy wewnętrzne palce każdej stopy uzbrojone są w pazury (stąd nazwa). Ubarwienie górnej strony ciała jest szarozielone do szarobrunatnego z ciemniejszymi, niezbyt wyraźnymi plamami. Dolna strona ciała - brudnobiała. Płaz posiada, do pewnego stopnia, zdolność zmiany ubarwienia w zależności od warunków otoczenia. W akwariach uzyskano również jednolicie cielistoróżową formę albinotyczną. Ciekawostką anatomiczną jest fakt, że żaby szponiaste nie posiadają języka. Dlatego też podczas jedzenia w charakterystyczny, bardzo zabawny sposób „podają” sobie kęsy pożywienia wprost do pyska przednimi łapkami.
Rozmnażanie: w okresie godowym u samca na palcach przednich nóg pojawiają się duże, dobrze widoczne, ciemne modzele. Zaczyna również „śpiewać”, wydając charakterystyczne, terkotliwe dźwięki. Do godów dochodzi nocą. Samiec mocno chwyta samicę, zaś ta składa do kilku tysięcy jaj o średnicy ok. 3 mm, które partner zapładnia. W czasie aktu miłosnego skóra na grzbietach żab pęcznieje i nabiera żywszych kolorów. Kijanki zaczynają wylęgać się po ok. 2 dobach. Wcześniej z akwarium należy usunąć wszystkie dorosłe żaby, które w przeciwnym razie z pewnością zjadłyby młode. Kijanki mają dość specyficzną budowę ciała (m. in. pozbawione są zewnętrznych skrzeli, rogowych szczęk, ząbków i lejka okołogębowego, jako jedyne wśród larw płazów bezogonowych posiadają za to narząd równowagi, tzw. narząd Rusconiego, mający postać nitkowatych tworów w kącikach otworu gębowego). Odżywiają się, filtrując wodę przez aparaty filtracyjne znajdujące się w łukach skrzelowych. Karmimy je żywym lub mrożonym drobnym planktonem (np. artemia, moina, mysis), roztartymi suszonymi liśćmi pokrzywy, ew. pyłowymi pokarmami dla narybku ryb akwariowych rozbełtanymi w wodzie. Po 2-3 tygodniach kijankom wyrastają przednie kończyny. Całkowite przeobrażenie następuje po 2-3 miesiącach. Dojrzałość płciową uzyskują w pierwszym lub drugim roku życia.
Pokarm: dowolny pokarm pochodzenia zwierzęcego o wielkości dostosowanej do pysków żab: żywe lub mrożone larwy ochotki, wodzienia i czarnego komara, dżdżownice, rureczniki, gammarus, drobne rybki, plankton. Można też przyzwyczaić żaby do przyjmowania kawałeczków chudego mięsa (np. serca lub wątroby wołowej) podawanych za pomocą pęsety (aby zachęcić je do ataku poruszamy im kęsem pożywienia przed pyskiem), zaś po oswojeniu nawet palcami.
Ciekawostka: na początku ubiegłego wieku żaby te odegrały niewielką, ale znacząca rolę w rozwoju medycyny, a konkretnie ginekologii. Stosowano je wtedy jako swoiste „testy ciążowe” dla kobiet. W niewielkim zbiorniczku umieszczano młodą, nie zapłodnioną jeszcze samicę tej żaby i wstrzykiwano jej kilka kropli moczu badanej kobiety. Jeżeli pacjentka faktycznie była w ciąży na skutek obecności we wstrzykniętym moczu specyficznych hormonów ciążowych żaba w ciągu kilku-kilkunastu godzin składała skrzek. (ln)
Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 2/2010 (91)
Reklama
Reklama
Nasze wydawnictwa
